Dinh Thầy Thím là một quần thể di tích gồm Khu Dinh thờ Thầy Thím và Khu Mộ ̣Thầy Thím, tọa lạc tại xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận. Hãy cùng Phanthietvn.com khám phá về truyền thuyết và lễ hội hàng năm nhé.
Dinh Thầy Thím ở đâu?
Dinh Thầy Thím thuộc địa phận xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận, được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1997. Đây là một địa chỉ tâm linh, tín ngưỡng nổi tiếng ở Bình Thuận, được đông đảo du khách thập phương, trong đó có cả bà con kiều bào trên thế giới biết và tìm đến hành hương chiêm bái, nhất là vào dịp lễ hội Dinh Thầy Thím tổ chức vào trung tuần tháng 9 âm lịch hàng năm.
Truyền thuyết về Dinh Thầy Thím
Theo hồ sơ khoa học về di tích Dinh Thầy Thím của Sở VH-TT-DL Bình Thuận, ngày xưa ở tỉnh Quảng Nam có một đạo sĩ giàu lòng nhân ái, võ thuật hơn người, rất được dân làng mến mộ. Vì bị nhà vua xét xử oan ức nên đạo sĩ cùng vợ phiêu dạt vào phương Nam lánh nạn.Tam Tân, một làng quê xa xôi trù phú, trở thành nơi dừng chân cuối cùng của vợ chồng đạo sĩ. Và cũng từ đây, những truyền thuyết đức độ của vợ chồng đạo sĩ được hết lòng ca ngợi, dân làng Tam Tân thân thiết gọi vợ chồng đạo sĩ là “Thầy – Thím”.
Thầy sinh vào những năm đầu của triều đại Gia Long, cần mẫn dùi mài kinh sử, tầm sư học đạo, nuôi chí giúp đời. Việc lớn chưa thành thì Thầy gặp đại tang, cha mẹ đột ngột qua đời. Là người con hiếu thảo, Thầy ở lại quê nhà cùng vợ chịu tang cha mẹ. Làng quê Thầy – Thím nhiều năm liền hạn hán, mất mùa, đời sống của người dân cơ cực. Thầy lập đàn khấn nguyện, trời đang trong xanh bỗng sấm chuyển, mưa như trút nước, cỏ cây hồi sinh. Từ đó, Thầy nổi danh là đạo sĩ dùng phép thuật cứu giúp dân làng.
Trong một ngày hội đầu năm, dân làng mơ ước có một ngôi đình khang trang để thờ phụng Thành Hoàng. Như cảm thông với nỗi khát khao của những tấm lòng thành kính với thần linh, đêm hôm ấy gió mưa dữ dội báo trước một điềm lạ.Quả nhiên, khi trời yên, gió lặng, mọi người thấy ngôi đình mới tọa lạc ngay giữa làng. Dân làng vui mừng chưa được bao lâu thì làng bên báo về triều, tố cáo Thầy dùng phép thuật đánh cắp đình, âm mưu gây bạo loạn.
Nhà vua nghiêm trị Thầy lãnh án “Tam ban triều điển” (xử trảm, uống thuốc độc hoặc thắt cổ). Thầy chọn hình thức sau cùng, kỳ lạ thay, khi tấm lụa đào đến tay Thầy bỗng trở nên có sức sống kỳ lạ, lụa biến thành rồng nâng Thầy Thím bay bổng lên không trung. Khi bay qua quê nhà, Thím làm rơi chiếc hài như một lời nhắn từ biệt, rồi theo lụa rồng bay về phương Nam.Thầy – Thím đến cư ngụ tại làng Tam Tân (nay là xã Tân Tiến, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận) dưới lớp áo của người quê đến ở trọ nhà ông Hộ Hai, làm các nghề đốn củi, đóng ghe, bốc thuốc chữa bệnh cứu người.
Có điều lạ là bên mình Thầy lúc nào cũng có quả bầu khô, người ta nói Thầy có phép “sái đậu thành binh” (gieo đậu thành binh lính).Một hôm Thầy vội vã vào rừng mà quên mang chiếc bầu theo, chủ nhà tò mò lấy ra xem, bỗng lửa phụt ra thiêu rụi cả căn nhà. Sau khi làm lại căn nhà mới cho ông Hộ Hai, Thầy – Thím vào ở hẳn trong rừng sâu Bàu Cái. Thầy nhận đóng ghe cho ngư dân. Mặc dù quanh khu rừng cả ngày vang lên tiếng đẵn gỗ, đục đẽo nhưng chưa ai thấy người giúp việc của Thầy. Từ nơi cánh rừng, Thầy đóng ghe ra đến biển dài 3km, có mạch nước nhỏ đổ ra biển, dân địa phương tương truyền đó là dòng nước Thầy dùng gậy tạo ra để đưa ghe ra biển, gọi là đường lướt ván.
Còn nhiều câu chuyện về lòng nhân ái của Thầy như: trừng phạt bọn buôn gạo lợi dụng năm mất mùa bóp chẹt dân nghèo; cứu dân chài trong cơn sóng to, gió dữ; cảm hóa thú rừng là nỗi nơm nớp lo sợ của nhiều người khi buổi đầu khai phá thiên nhiên hoang dã.
Rồi đến một ngày mùa thu, được tin Thầy – Thím qua đời, dân làng vội vã vào rừng thì thấy 2 ngôi mộ bằng cát trắng phau được thú dữ vun đắp ở gần nơi Thầy – Thím tạ thế. Hàng năm, cứ đến ngày 5 tháng Giêng có đôi bạch, hắc hổ thường xuyên về tảo mộ, phủ phục canh gác ngôi mộ. Khi bạch, hắc hổ qua đời, dân làng an táng ngay sau mộ Thầy – Thím để tưởng nhớ hai con vật tận trung. Tỏ lòng nhớ ơn công đức Thầy – Thím, nhân dân chung sức lập đền thờ ở khu rừng Bàu Cái. Ngày 15-9 âm lịch hàng năm là ngày lễ tế thu Thầy – Thím, nghĩa cử Thầy – Thím được dân gian lưu truyền. Thế nên, đến đời Thành Thái thứ 18, nhà vua đã xem lại án xử trước đây và ban sắc phong cho Thầy – Thím là “Chí Đức Tiên sinh, Chí Đức Nương Nương Tôn Thần”.
Lễ hội Dinh Thầy Thím 2023
Lễ hội Dinh Thầy Thím ra đời, duy trì và tồn tại gắn liền với lịch sử hình thành các tập quán liên quan đến tín ngưỡng thờ Thầy Thím của cộng đồng người dân địa phương hơn 130 năm qua. Lễ hội nhằm ôn lại công đức của vị đạo sĩ giàu lòng nhân ái, có nhiều nghĩa cử cao đẹp, giúp dân đóng thuyền, bốc thuốc chữa bệnh, giúp dân chài trong sóng to gió lớn, cảm hóa được cả thú dữ… được dân làng mến mộ. Mặc dù chịu ảnh hưởng của quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa nhưng đến nay, Lễ hội Dinh Thầy Thím vẫn được gìn giữ, bảo tồn, duy trì đầy đủ cả về thời gian, không gian, trình tự, cách thức thực hành các nghi lễ… Từ đây, tạo nên một không gian linh thiêng, huyền ảo, cùng với các trò chơi dân gian, hội thi, hội diễn… hấp dẫn theo tập tục có từ lâu đời của cộng đồng người dân địa phương. Lễ hội Văn hóa – Du lịch Dinh Thầy Thím năm 2023 sẽ diễn ra từ ngày 28/10 đến 30/10 dương lịch.
Du lịch tín ngưỡng tâm linh của Bình Thuận
Theo số liệu, Lễ hội Dinh Thầy Thím thu hút ước khoảng 600.000 lượt khách mỗi năm. Lượng khách tập trung nhiều ở 2 điểm, mộ thầy và dinh để cúng kính, sau đó vui chơi tại khu vực ngảnh Tam Tân. Tại mộ thầy từ rất sớm chúng tôi ghi nhận, các bãi xe chật kín du khách đến dâng hương, tưởng nhớ công đức Thầy Thím với hoa quả, trái cây và những vật phẩm khác một cách trang nghiêm. Ngay cả hành trình rước sắc phong với quãng đường dài cũng được sắp xếp trang trọng với sự hỗ trợ của lực lượng công an địa phương. Khách thập phương tề tựu, vái lạy hai bên đường từ cổng vào đến trong sân dinh.
Nếu bạn bạn có dịp đi du lịch Phan Thiết vào tháng cuối tháng 10/ 2023 năm nay thì đừng bỏ lỡ lễ hội Dinh Thầy Thím nhé.
Nguồn: Tổng hợp
