Cốm hộc Phan Thiết món ngon dân dã ngày Tết quê tôi

Làm nhiều bài viết về món đặc sản Phan Thiết, nhưng giờ đây tôi mới làm về món cốm hộc Phan Thiết. Một món đặc sản ngày Tết không thể thiếu trên bàn thời gia tiên của nhiều gia đình ở Phan Thiết quê tôi.

Cốm hộc gồm những nguyên liệu gì?

Nguyên liệu chính để làm cốm hộc là nổ

Nổ được làm từ lúa nếp đã khô đem rang trong chảo gang có cát, cát đã làm cho hạt lúa được nóng đều nên hạt lúa nếp nở bung thành hoa gọi là hạt nổ, sau đó được sàng, sẩy cho cát và những hạt nổ bị lép rớt xuống, chỉ còn những hạt nổ to, trắng ở trên.

Theo những nhà làm cốm có nhiều kinh nghiệm thì nếp phụng và nếp hương là nếp ngon và thơm nhất. Nơi có nhiều lò rang nổ để đóng cốm hộc chính là thị trấn Phú Long, cách Phan thiết 5km theo hướng ra bắc trên QL1 (nơi đây cũng có 1 món ăn sáng nổi tiếng được nhiều khách du lịch ưa thích tìm đến, đó là bánh hỏi lòng heo Phú Long).

Nguyên liệu thứ hai là đường tán

Đây là sản phẩm của mía đường được ép và nấu cho cô đặc lại, cốm được làm bằng đường tán tạo nên mùi vị thơm ngon và tính dính kết các hạt nổ cao hơn các loại đường khác. Các nguyên liệu kèm thêm để tăng hương vị của cốm hộc là thơm (dứa) và gừng.  Gừng được làm sạch vỏ rồi giã nhỏ, thơm gọt sạch vỏ và mắt rồi xắt thành miếng nhỏ, có thể thêm ít bột vani để tăng hương vị của cốm hộc.
>>> Đọc thêm: Các món đặc sản Phan Thiết không thể bỏ qua

Khuôn gỗ đống cốm định hình cốm hộc

Để hoàn thành 1 hộc cốm, phải có khuôn đóng cốm. Khuôn được làm bằng gỗ, được đóng chắc chắn giống hình hộp chữ nhật. Hai đầu rỗng, có 1 nắp đậy, dày khít phần rỗng bên trong của lòng khuôn. Nắp đậy có công dụng ép cốm tạo thành khối có hình lập phương.

Giấy gói cốm hộc Phan Thiết

Ngày xưa, người ta thường gói cốm bằng giấy thường in màu 1 mặt. Sau này dùng giấy in hoa, có nơi dùng giấy bóng kiếng, ở đầu hộc cốm có gắn hoa trang trí, mục đích để bày lên bàn thờ cho nó đẹp. Có thể nói rằng nhìn thấy cốm hộc được gói với nhiều màu sắc như vậy là đã nhìn thấy Tết rồi đó.

Cốm hộc được làm ra sao?

Công đoạn đầu tiên: Rang nổ

Cho đường lên bếp lửa để thắng với tỷ lệ: 10 kg đường bằng 2 chén nước trộn với 8 kg nổ. Lúc thắng đường, vắt một trái chanh cho vào để khỏi lại đường. Khuấy đều đến khi đường keo lại thành sợi thì cho gừng và thơm vào. Sau đó đổ nước đường ra thau lớn để trộn chung với nổ đã làm sạch sẵn, để chừng mươi mười lăm phút cho đường bớt nóng rồi trộn đều nguyên liệu, sau đó nắm lại thành từng nắm nhỏ để bỏ vào khuôn tức là hộc đóng cốm. Tùy theo hộc nhỏ hay lớn mà mà bỏ bao nhiêu nắm cho hợp lý.

Công đoạn ép cốm

Công đoạn tiếp theo là ép cốm, để ép được cốm cần phải có một đòn tay dài, chắc, thường thì thanh niên lo việc đóng cốm, họ dùng sức ép lên cây đòn tay, một đầu đươc cố định như một chiếc đòn bẩy ấn mạnh xuống miếng gỗ như nắp đậy hộc cốm. Miếng cốm mềm được ép vuông vức thành một khối hình chữ nhât, sau đó được lấy ra khỏi hộc cốm bằng cách nhấn miếng gỗ ép xuống, đưa ra khỏi hộc, tiếp tục đóng các hộp khác. Cốm lấy từ khuôn ra được phơi 1 đến 2 nắng cho khô rồi tiếp tục đến công đoạn cuối cuối cùng là đống gói!

Cốm hộc món ăn tao nhã vào ngày Tết

Cốm hộc Phan Thiết để được khá lâu, từ 1 – 3 tháng. Ăn cốm uống nước trà nóng là một thú vui tao nhã của người Phan thiết vào dịp Tết Nguyên Đán, là tinh hoa truyền lại từ nhiều đời. Nó không chỉ là đặc sản ẩm thực ngày tết mà còn là nét văn hóa riêng của mảnh đất này. Người Phan Thiết mỗi khi nhìn thấy cốm hộc là biết xuân đã về, biết Tết sắp đến. Một món ăn vặt vừa ngon mà lại rẻ, được xem là một món ăn đặc sản tết ở Phan Thiết.

Ngày nay, cốm hộc Phan Thiết không còn là món ăn truyền thống quen thuộc cho mỗi người dân Phan thiết khi tết về. Mà đã trở thành món hàng thương mại, đặc sản dành cho khách du lịch  ghé qua thành phố biển Phan Thiết.
>>> Đọc thêm: Cốm sửa Phan Thiết

Nguồn bài viết: Tổng hợp